Најава Најава

ПРАВИЛА И УСЛОВИ ЗА КОРИСТЕЊЕ НА ЕНЕР ОД СТРАНА НА РЕГИСТРИРАН КОРИСНИК

1. Општи одредби

Овие Правила и услови се однесуваат на користењето на Единствениот национален електронски регистар на прописи на Република Македонија (во понатамошниот текст: ЕНЕР) од страна на веќе регистриран корисник или лице кое сака да се регистрира.

ЕНЕР е достапен на веб локацијата: https://ener.gov.mk/ и содржи прописи во Република Македонија и предлог прописина министерствата во фаза на подготовка, Извештаи за проценка на влијанието на регулативата и консолидирани текстови на закони), документи (политики, стратегии, акциски планови, стратешки планови, програми, планови, извештаи, методологии, насоки, оперативни планови, декларации, повелби, протоколи, стандарди и друго), можност за електронско поднесување на иницијативи (за прописи или општи) и форум-тематски дебати.

ЕНЕР претставува алатка наменета за електронско информирање и електронска консултација на понудените содржини со граѓаните на Република Северна Македонија, невладиниот сектор, деловните субјекти, синдикатите, стопанските комори, здруженијата и фондации, односно сите физички и правни лица кои можат да бидат директно или индиректно засегнати од спроведувањето на законите и другите прописи или кои ги застапуваат интересите на одредени групи во општеството.

Вашата регистрација и/или понатамошното користење на функционалностите на ЕНЕР претставува Ваше согласување со овие Правила и услови. Доколку не ги следите и не постапувате согласно овие Правила и услови, Министерството за информатичко општество и администрација (во понатамошниот текст: МИОА) може да го де-активира Вашиот кориснички профил и со тоа да ви биде оневозможено понатамошно користење на функционалностите на ЕНЕР.

2. Регистрација и управување со кориснички профил

Со ЕНЕР управува МИОА. МИОА ја активира регистрацијата на администраторите од институции, кои пак ја активираат регистрацијата на владините уредници. Регистрацијата на јавните корисници не подлежи на активирање.

За Вие лично да ги користите функционалностите на ЕНЕР потребно е да се регистрирате преку пополнување на веб формата за регистрација. Вашето корисничко име во ЕНЕР е валидна адреса за е-пошта која Вие ја избирате и внесувате при регистрација. Корисничкото име не може да го менувате и по него се следат записите за преземени дејствија во системот од Ваша страна. Исто така, Вие, по сопствен избор, ја креирате и Вашата лозинка. Доколку сакате, можете да ја менувате прв пат внесената лозинка, како и секоја подоцна креирана лозинка.

Доколку сте ја заборавиле Вашата лозинка, тогаш преку линкот „Нова лозинка“, кој се наоѓа подполињата за најава на регистриран корисник во ЕНЕР, ја активирате процедурата за креирање нова лозинка..

Вашиот кориснички профил ќе биде де-активиран од страна на:

  • - МИОА, доколку повеќе не ја извршувате улогата на администратор во институција,
  • - администратор во институција, доколку повеќе не ја извршувате улогата на владин уредник, и
  • - МИОА, доколку како корисник не ги следите и не постапувате согласно овие Правила и услови.

Де-активацијата значи дека повеќе не можете да ги користите функционалностите на ЕНЕР, но Вашиот кориснички профил нема да биде избришан од базата на податоци.

3. Внесување, ажурирање и заштита на личните податоци во ЕНЕР

Со внесување на податоци во соодветните полиња од веб образецот за регистрација, Вие ја потврдувате нивната точност и ажурност. Ако било кој податок внесен во веб образецот за регистрација се промени, може да го ажурирате преку користење на линкот „Кориснички профил“ кој му е достапен на секој најавен корисник.

МИОА има воспоставено и применува систем на технички и организациски мерки за обезбедување на тајност и заштита на обработката на лични податоци кои соодветно се применуваат и за личните податоци што се обработуваат преку ЕНЕР.

Со Вашето регистрирање и отворање кориснички профил на ЕНЕР и Вие преземате одговорност за зачувување на доверливоста на вашите лични податоци. Заради заштита од злоупотреби, личните податоци внесени во ЕНЕР не треба да ги откривате на трети лица и лично треба да пристапувате и да го користите корисничкиот профил на ЕНЕР и да оневозможите користење на Вашиот профил од страна на било кое друго лице.

Ако од која било причина сметате дека Вашиот кориснички профил не е повеќе безбеден (на пример, во случај на губење, крадење или неовластено откривање или користење на вашето корисничко име/лозинка и лични податоци), мора веднаш да го промените податокот преку користење на соодветниот механизам за промена или да го контактирате МИОА на следната адреса: ener@ener.gov.mk.

Доколку се соочите со било каков проблем при внесување или ажурирање на податоците, треба да го контактирате МИОА.

4. Дозволен начин на користење на ЕНЕР

Не може да овластите други лица да го користат Вашиот кориснички профил на ЕНЕР, а доколку го направите тоа одговорноста за преземените дејствија од страна на оние за кои сте им дозволиле да го користат Вашиот профил е целосно Ваша.

ЕНЕР смеете да го користите само за целите за кои е креиран и воспоставен.

Преку ЕНЕР не смеете да објавувате или обезбедувате пристап до содржини (текстови, графички елементи, фотографии, слики, видео или аудио материјали) со кои би се повределе нечии авторски права, интелектуална сопственост, деловни тајни или било кој друг вид лични или сопственички права на било која трета страна, а доколку тоа го направите мора да биде со претходна согласност на сопствениците на тие права. Преку ЕНЕР не смеете да објавувате или обезбедувате пристап до содржини со кои се нарушува нечија приватност. Преку ЕНЕР не смеете да објавувате или обезбедувате пристап до содржини со кои се нарушуваат основните слободи и права на граѓаните на Република Северна Македонија, односно да објавувате недолична, неморална и навредлива содржина.

Вие се согласувате дека нема да се обидувате да го нарушувате, напаѓате, модифицирате или преземете друго дејствие со кои може да предизвикате негативни последици по функционирањето на ЕНЕР или по користењето на ЕНЕР од страна на другите корисници.

5. Завршни одредби

Овие Правила и услови за користење на ЕНЕР може повремено да се менуваат. Информација за направените промени ќе се објавува во линкот „Новости“ на ЕНЕР. Вашиот континуиран пристап на веб локацијата на ЕНЕР ќе значи дека ги прифаќате сите измени на Правилата и условите за користење на ЕНЕР.


Со кликнување на копчето „Се согласувам“ потврдувате дека сте ги прочитале, разбрале и ги прифаќате Правилата и условите за користење на ЕНЕР.

10 НАЈНОВИ КОМЕНТАРИ

13.06.2024

Предлог на Закон за Судскиот совет на Република Северна Македонија


18.05.2025

Зоран ПЕТКОВИЌ - БАКЛИ

Предложените измени (прилог во pdf) имаат за цел да обезбедат уставна и законска одговорност на членовите и Претседателот на Судскиот совет, во согласност со начелата на еднаквост пред законот, владеење на правото и транспарентност при донесувањето одлуки.
Воедно напоменуваме дека нашите амандмани под реден број 16, 17 и 18, со кои се предлагаат алтернативни решенија за формирање на посебни независни тела за избор и разрешување, се формулирани врз основа на научната студија на проф. д-р Миодраг Лабовиќ: „Системско владеење на правото против системската корупција и организираниот криминал“, трето изменето и дополнето издание, Скопје, 2024 година.
Прикачен документ на коментарот 611_4-ta_И_Н_И_Ц_И_Ј_А_Т_И_В_А__na_predlog_Zakonot_za_36895731.pdf

Повеќе
08.04.2025

Закон за изменување и дополнување на Закон за прекршоците


17.05.2025

Милена Јосифовска

Почитувани,

Во врска со Нацрт-законот за изменување и дополнување на Законот за прекршоци, укажуваме дека предложените измени не ги земаат предвид во целост веќе доставените иницијативи од страна на Агенцијата за заштита на личните податоци од 09.04.2025 година во кои се посочени конкретни потреби за унапредување на законската рамка со цел овозможување ефективна примена на Законот за заштита на лични податоци и надлежностите на Агенцијата како супервизорски и контролен орган согласно овој закон.

Овие законски измени беа подготвени во соработка со Центарот за правни истражувања и анализи во рамки на ЕУ проект “Ефикасна правда за заштита на основните слободи и право на приватност во онлајн просторот".

Со овој коментар го прикачуваме и интегралниот текст од иницијативата која беше доставена од Агенцијата за заштита на лични податоци, од која што во објавениот Закон за изменување и дополнување на закон за прекршоците, земена е во предвид само иницијативата во однос на роковите за поведување на прекршочна ппстапка (од 30 на 90 дена - член 58 и член 83), но не и иницијативите кои се однесуваат на измена ставот 3 од членот 41 и ставот 6 на членот 26.

Бараме детално да се разгледа и земе предвид целата иницијатива дадена во прилог, вклучително и предлозите за измена на член 41 став 3 и член 26 став 6 од Законот за прекршоците, со што би се обезбедило целосно усогласување со Законот за заштита на личните податоци, примената на европските стандарди и ефективно спроведување на надлежностите на Агенцијата во постапките за прекршоци од оваа област.

Со почит,
Милена Јосифовска - Центар за правни истражувања и анализи
Прикачен документ на коментарот 610_Инициjaтива_за_ЗП1831156805.pdf

Повеќе
13.06.2024

Предлог на Закон за Судскиот совет на Република Северна Македонија


16.05.2025

Зоран ПЕТКОВИЌ - БАКЛИ

Почитувани,
Во согласност со член 72 став 2 од Уставот на Република Северна Македонија, како и во духот на принципите на владеење на правото, еднаквоста пред законот и отчетноста на носителите на јавни функции, поднесувам:
Иницијатива со Предлог-амандмани за изменување и дополнување на Законот за Судскиот совет („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр. 102/2019).
Искрено се надевам дека оваа Иницијатива ќе придонесе кон унапредување на транспарентноста, одговорноста и ефикасноста во работата на Судскиот совет, како и на судиите и претседателите на судовите.
Со Иницијативата се предлага:
• Прецизирање на основите за утврдување одговорност;
• Воведување јасни дисциплински механизми;
• Уредување на постапките за разрешување, во согласност со последните уставни амандмани, вклучително и Амандманот XXVIII;
• Формирање независно стручно тело за обезбедување фер и објективно утврдување на одговорноста на членовите и претседателот на Судскиот совет.
Целта е да се придонесе кон градење доверба во правосудниот систем преку воспоставување јасни критериуми, унапредување на правната сигурност и зајакнување на отчетноста.
Во прилог доставувам:
1. Иницијатива со Предлог-амандмани (во PDF формат)
Со почит,
Зоран Петковиќ-БАКЛИ
Истакнат стручњак од практиката за изведување клиничка настава по:
„Кривично право“, „Криминологија“, „Корупцијата и организираниот криминал“
Телефон: 070 685-130
Е-пошта: baklikniga@yahoo.com
Скопје, 16.05.2025 година

Прикачен документ на коментарот 609_И_Н_И_Ц_И_Ј_А_Т_И_В_А_за_ЕНЕР_и_за_доставување_160963736266.pdf

Повеќе
08.04.2025

Закон за изменување и дополнување на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата


16.05.2025

Испитен Центар Современ возач - Охрид

Официјално мислење и забелешки на предложени измени и дополнувања на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата
Прикачен документ на коментарот 608_Официјално_мислење_за_ЗБСП-ENER_1239486539.pdf

Повеќе
08.04.2025

Закон за изменување и дополнување на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата


16.05.2025

Никола Кукоски

Во врска со предлогот за воведување на нов член 244-а, со кој се предвидува обврска 30% од цената за пријавување на возачки испит да се пренасочува кон Министерството за внатрешни работи и кој гласи:
„Член 244-а
Заради зголемување на безбедноста на сообраќајот на патиштата, 30% од цената за пријавување на возчки испит во секоја календарска година, испитните центри се должни да ги наменат за модернизација на уредите и опремата на надлежната организациска единица во
Министерството за внатрешни работи која врши контрола и регулирање на сообраќајот на патиштата согласно потребите и барањата од Министерството за внатрешни работи.“
Доколку биде усвоена оваа одредба, дополнителната давачка од 30% ќе претставува огормен товар на и така намалените приходи на испитните центри. Имено испитните центри веќе подолг период се соочуваат со финансиски потешкотии кои произлегуваат од намалениот број на кандидати, растот оперативните трошоци (гориво, плати, енергенси, трошоци за одржување), а цената за пријавување на возчки испит останува непроменета од 2011 година.

Повеќе
08.04.2025

Закон за изменување и дополнување на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата


16.05.2025

Никола Кукоски

Во предложената законска измена од член 18 е предвидено во челн 244 став 1 по алинеа 4 да се додаде нова алинеа 5 која гласи:
„да има банкарска гаранција и тоа за:
а) Испитен центар Скопје 300.000,00О евра во денарска противвредност,
б) Испитен центар Тетово, Охрид, Битола, Куманово, Штип, Струмица 200.000,00 евра во денарска противвредност,
в) Испитен центар Велес 100.000,00 евра во денарска противвредност;“


Предлогот да биде воведена вака висока банкарска гаранција која не е пропорционална на приходите на испитните центри, може да има повеќе негативни последици. Испитни центри со сигурност ќе се соочат со големи тешкотии при обезбедување на високите банкарски гаранции и повеќето од испитните центри нема да бидат во состојба да ги обезбедат истите, што ќе доведе до нивно затворање и прекин на работењето, а со тоа би можеле да се соочат со казни предвидени во член 252 од Законот. Исто така високите банкарски гаранции ќе ги одвратат потенцијални нови испитни центри како учесници на пазарот, што ќе резултира со намалена конкуренција и достапност на услуги за граѓаните.
Банкарската гаранција се користи како средство за обезбедување на договорни обврски. Исто така согласно Законот за јавни набавки, Законот за концесии и јавно приватно партнерство и др. Закони, банкарската гаранција служи како обезбедувачки механизам, исклучиво за заштита на договорните интереси на набавувачот. Така на пример во Законот за јавни набавки банкарската гаранција служи како механизам за обезбедување на понудата, обезбедување на квалитетно и навремено извршување на договорот и како гаранција за авансно плаќање. При тоа банкарската гаранција секогаш се определува како процентуален износ од вредноста на јавната набавка и се движи во опсег од 3% до 20% од вредноста на јавната набавка, од кое нешто може да се заклучи дека износот на банкарската гаранција е реална и пропорцијана на ризикот кој се обезбедува. Исто така со договорите се предвидени прецизни услови за активација на банкарската гаранција. Имајќи го во предвид горенаведеното, оправдано се поставува прашањето што се обезбедува со вака висока банкарска гаранција, дали банкарската гаранција служи за заштита на некој јавен интерес, договорна обврска или нешто друго. Ако се има во предвид дека Испитните центри не вршат дејност што може да претставува директен јавен ризик или ниту пак може да предизвика штета што бара обезбедување преку банкарска гаранција, сметаме дека е нецелисходно и неоправдано воведувањето на банкарска гаранција.
Поради погоре наведеното сметаме дека предлог одредбата со која се воведува банкарска гаранција треба да биде повлечена.

Повеќе
08.04.2025

Закон за изменување и дополнување на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата


16.05.2025

Благој Бандулов

ОФИЦИЈАЛНО МИСЛЕЊЕ
на Испитен Центар Струмица
во врска со Предлог-измената на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата

Во однос на предлог измените на став 5 од член 252, во делот на поставување на ВД стручен раководител и ВД контролор, сакаме да истакнеме дека оваа одредба не е во согласност со Законот за трговски друштва односно директно се коси со неговите одредби. Имено согласно ЗТД во трговските друштва не постои институција „вршител на должност“ кај Друштвата со ограничена одговорност. Согласно ЗТД органите и раководните лица на друштвото се именуваат согласно со актите на друштвото и законот и не предвидуваат можност директна интервенција на органите на државната управа, а друштвата самостојно одлучуваат за ангажман на стручни раководни лица како што се „стручен раководител“ и „контролор“. Ваквите функции се регулираат преку договор на вработување или ангажман, и се подложни на општите акти и организациската поставеност на друштвото.
Категоријата/институцијата „вршител на должност“ се користи исклучиво во јавна администрација и јавни институции, кога се пополнуваат функции на именувани лица додека трае постапка за избор. Практично со интеграција на овој предлог во законот ќе се внесе институционален механизам (в.д.) од јавен сектор во приватноправна сфера, што е спротивно на Уставните начелата и на начелата на ЗТД. Ова би значело директно и неоправдано мешање во автономијата на приватните правни субјекти од страна на државните органи. Приватно трговско друштво мора самостојно да одлучува кој ќе биде раководител или контролор, и да носи одговорност за својота одлука. Единствено судовите би можеле да бидат надлежни преку спроведување на соодветна постапка, да интервенираат во автономијата на приватните правни лица.
Дополнително, именувањето на в.д. стручен раководител или контролор носи ризик од нејасна правна одговорност, и правна несигурност во работењето на испитните центри. Преку оваа одредба се врши директно и неоправдано мешање во автономијата на приватните правни субјекти, спротивно на основните постулати на корпоративното управување и начелата на ЗТД.

Од горенаведеното произлегува дека нема правна ниту економска оправданост за воведување на банкарска гаранција и нејзина активација паралелно со изрекување на веќе предвидените казни. Таквиот пристап претставува тројна и несразмерна санкција, која не служи како механизам со кој се обезбедува сигурност во исполнување на обврските на испитните центри. Дополнително Условите под кои банкарската гаранција може да се активира не се јасно дефинирани.
Во однос на предлог измената со која МВР ќе добие овластување да поставува ВД стручен раководител и ВД контролор во испитните центри, сметаме дека е неприфатливо мешање на државата во внатрешното управување на приватните трговски друштва, кое нешто е регулирано исклучиво со Законот за трговските друштва. Имено трговските друштва не познаваат институт ВД кој е познат исклучиво во јавниот сектор, а единствено судот може да интервенитра во структурата на приватните субјекти.
Сето ова ќе предизвика правна несигурност и нејасна одговорност кај испитните центри, поради што предлагаме предлог измената на член 252 став 4 и став 5 од Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата, да биде повлечена.

Повеќе
08.04.2025

Закон за изменување и дополнување на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата


16.05.2025

Мики Јорданов

Во однос на предлог измените на став 5 од член 252, во делот на поставување на ВД стручен раководител и ВД контролор, сакаме да истакнеме дека оваа одредба не е во согласност со Законот за трговски друштва односно директно се коси со неговите одредби. Имено согласно ЗТД во трговските друштва не постои институција „вршител на должност“ кај Друштвата со ограничена одговорност. Согласно ЗТД органите и раководните лица на друштвото се именуваат согласно со актите на друштвото и законот и не предвидуваат можност директна интервенција на органите на државната управа, а друштвата самостојно одлучуваат за ангажман на стручни раководни лица како што се „стручен раководител“ и „контролор“. Ваквите функции се регулираат преку договор на вработување или ангажман, и се подложни на општите акти и организациската поставеност на друштвото.
Категоријата/институцијата „вршител на должност“ се користи исклучиво во јавна администрација и јавни институции, кога се пополнуваат функции на именувани лица додека трае постапка за избор. Практично со интеграција на овој предлог во законот ќе се внесе институционален механизам (в.д.) од јавен сектор во приватноправна сфера, што е спротивно на Уставните начелата и на начелата на ЗТД. Ова би значело директно и неоправдано мешање во автономијата на приватните правни субјекти од страна на државните органи. Приватно трговско друштво мора самостојно да одлучува кој ќе биде раководител или контролор, и да носи одговорност за својота одлука. Единствено судовите би можеле да бидат надлежни преку спроведување на соодветна постапка, да интервенираат во автономијата на приватните правни лица.
Дополнително, именувањето на в.д. стручен раководител или контролор носи ризик од нејасна правна одговорност, и правна несигурност во работењето на испитните центри. Преку оваа одредба се врши директно и неоправдано мешање во автономијата на приватните правни субјекти, спротивно на основните постулати на корпоративното управување и начелата на ЗТД.

Од горенаведеното произлегува дека нема правна ниту економска оправданост за воведување на банкарска гаранција и нејзина активација паралелно со изрекување на веќе предвидените казни. Таквиот пристап претставува тројна и несразмерна санкција, која не служи како механизам со кој се обезбедува сигурност во исполнување на обврските на испитните центри. Дополнително Условите под кои банкарската гаранција може да се активира не се јасно дефинирани.
Во однос на предлог измената со која МВР ќе добие овластување да поставува ВД стручен раководител и ВД контролор во испитните центри, сметаме дека е неприфатливо мешање на државата во внатрешното управување на приватните трговски друштва, кое нешто е регулирано исклучиво со Законот за трговските друштва. Имено трговските друштва не познаваат институт ВД кој е познат исклучиво во јавниот сектор, а единствено судот може да интервенитра во структурата на приватните субјекти.
Сето ова ќе предизвика правна несигурност и нејасна одговорност кај испитните центри, поради што предлагаме предлог измената на член 252 став 4 и став 5 од Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата, да биде повлечена.


Повеќе
08.04.2025

Закон за изменување и дополнување на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата


16.05.2025

Мики Јорданов


ОФИЦИЈАЛНО МИСЛЕЊЕ
на ИСПИТЕН ЦЕНТАР СТРУМИЦА
во врска со Предлог-измената на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата
Ова правно мислење се однесува на предложените измени и дополнувања на одредени членови од Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата, кои директно ги засегаат испитните центри, нивната организација, финансирање и работење. Намерата е да се изврши анализа на правната основаност, доследноста со постојното законодавство, економската оправданост и практичните последици од предложените интервенции во законскиот текст. Анализата ги опфаќа членовите 244, 244-а, 252 и 291 од Законот, како и предложените механизми за санкционирање, воведување банкарски гаранции и алокација на средства кон Министерството за внатрешни работи.

I.
Во предложената законска измена од член 18 е предвидено во челн 244 став 1 по алинеа 4 да се додаде нова алинеа 5 која гласи:
„да има банкарска гаранција и тоа за:
а) Испитен центар Скопје 300.000,00О евра во денарска противвредност,
б) Испитен центар Тетово, Охрид, Битола, Куманово, Штип, Струмица 200.000,00 евра во денарска противвредност,
в) Испитен центар Велес 100.000,00 евра во денарска противвредност;“


Предлогот да биде воведена вака висока банкарска гаранција која не е пропорционална на приходите на испитните центри, може да има повеќе негативни последици. Испитни центри со сигурност ќе се соочат со големи тешкотии при обезбедување на високите банкарски гаранции и повеќето од испитните центри нема да бидат во состојба да ги обезбедат истите, што ќе доведе до нивно затворање и прекин на работењето, а со тоа би можеле да се соочат со казни предвидени во член 252 од Законот. Исто така високите банкарски гаранции ќе ги одвратат потенцијални нови испитни центри како учесници на пазарот, што ќе резултира со намалена конкуренција и достапност на услуги за граѓаните.
Банкарската гаранција се користи како средство за обезбедување на договорни обврски. Исто така согласно Законот за јавни набавки, Законот за концесии и јавно приватно партнерство и др. Закони, банкарската гаранција служи како обезбедувачки механизам, исклучиво за заштита на договорните интереси на набавувачот. Така на пример во Законот за јавни набавки банкарската гаранција служи како механизам за обезбедување на понудата, обезбедување на квалитетно и навремено извршување на договорот и како гаранција за авансно плаќање. При тоа банкарската гаранција секогаш се определува како процентуален износ од вредноста на јавната набавка и се движи во опсег од 3% до 20% од вредноста на јавната набавка, од кое нешто може да се заклучи дека износот на банкарската гаранција е реална и пропорцијана на ризикот кој се обезбедува. Исто така со договорите се предвидени прецизни услови за активација на банкарската гаранција. Имајќи го во предвид горенаведеното, оправдано се поставува прашањето што се обезбедува со вака висока банкарска гаранција, дали банкарската гаранција служи за заштита на некој јавен интерес, договорна обврска или нешто друго. Ако се има во предвид дека Испитните центри не вршат дејност што може да претставува директен јавен ризик или ниту пак може да предизвика штета што бара обезбедување преку банкарска гаранција, сметаме дека е нецелисходно и неоправдано воведувањето на банкарска гаранција.
Поради погоре наведеното сметаме дека предлог одредбата со која се воведува банкарска гаранција треба да биде повлечена.
II.
Во предложената законска измена од член 21 е предвидено измена на став 4 и став 5 од челн 252 како следи:
Во членот 252 став (4) по зборовите „со решение“ се додаваат зборовите „со одложено дејство ќе му ја одземе лиценцата на испитниот центар и ќе ја активира банкарската гаранција.“

Во ставот (5) по зборовите „со решение“ се додаваат зборовите „со одложено дејство ја одзема лиценцата за испитен центар и ќе ја активира банкарската гаранција. Решението за одземање на лиценцата ќе има одложено дејство до избор на нов испитен центар. Оваа постапка ќе се реализира најдоцна за три месеци од денот на издавањето на решението за одземање на лиценцата со одложено дејство. Со издавањето на решението, Министерството за внатрешни работи ја одзема лиценцата за работа на стручниот раководител и контролорот во испитниоот центар и на нивно место поставува ВД стручен раководител и ВД контролор во испитниот центар од редовите на Министерството или стручни лица од други правни субјекти кои ги исполнуваат условите од член 246 ставови (1) и (2) од овој закон.

Досегашниот член 252 веќе предвидува административна и прекршочна одговорност односно Одземање на лиценцата доколку не се отстранат утврдените недостатоци (став 4), Глоба од 10.000 евра за испитниот центар (став 10) и Глоба од 500 евра за одговорното лице (став 11).
Со новиот предлог се додава уште една казна - мерка, а тоа е активација на банкарска гаранција, што значи тројно санкционирање за исто прекршување, Административна мерка (одземање на лиценцата), финансиска казна (глоба) и дополнителна финансиска последица (активација на банкарска гаранција). Дополнително активација и наплата на банкарската гаранција во целост во вака огромен износ би претставувало непропорцијално, неправично и прекумерно казнување на испитните центри.
Исто така не е прецизирана нејзината правна природа односно целта која треба да се постигне со нејзино воведување. Дали истата претставува обезбедување за евентуални штети, дали е казнена мерка или дали е гаранција за наплата на веќе утврдените глоби?
Ова отвора сериозни правни и практични дилеми:
1. Доколку се изрече казна за испитниот центар и казна за одговорното лице, а дополнително се активира банкарската гаранција, тоа претставува тројно казнување за ист прекршок, што е спротивно на основните принципи на казнено право и начелото на пропорционалност.
2. Не е јасно дали банкарската гаранција служи како обезбедување за веќе предвидените казни, или е замислена како посебна и независна санкција, што создава правна несигурност.
3. Во постоечкиот текст нема механизам за делумно активирање на гаранцијата – истата би се активирала во целост, што претставува драконска мерка, особено што износот на гаранцијата е енормно поголем од реализираните приходи на испитниот центар.
Како што погоре наведовме Банкарската гаранција е инструмент кој обезбедува сигурност дека обврските од некој договор ќе бидат исполнети. Меѓутоа, нејзиното активирање треба да биде резервирано за сериозни прекршувања на договорните обврски. Во случајот со прекршоците опишани во член 252, кои веќе се санкционирани со значителни казни, активирањето на целосната банкарска гаранција претставува прекумерна и непропорционална мерка.


Прикачен документ на коментарот 606_правно_мислење1612473430.docx

Повеќе
08.04.2025

Закон за изменување и дополнување на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата


16.05.2025

Мики Јорданов

ПРАВНО МИСЛЕЊЕ
во однос на предложените измени и дополнувања на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата

Ова правно мислење се однесува на предложените измени и дополнувања на одредени членови од Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата, кои директно ги засегаат испитните центри, нивната организација, финансирање и работење. Намерата е да се изврши анализа на правната основаност, доследноста со постојното законодавство, економската оправданост и практичните последици од предложените интервенции во законскиот текст. Анализата ги опфаќа членовите 244, 244-а, 252 и 291 од Законот, како и предложените механизми за санкционирање, воведување банкарски гаранции и алокација на средства кон Министерството за внатрешни работи.

I.
Во предложената законска измена од член 18 е предвидено во челн 244 став 1 по алинеа 4 да се додаде нова алинеа 5 која гласи:
„да има банкарска гаранција и тоа за:
а) Испитен центар Скопје 300.000,00О евра во денарска противвредност,
б) Испитен центар Тетово, Охрид, Битола, Куманово, Штип, Струмица 200.000,00 евра во денарска противвредност,
в) Испитен центар Велес 100.000,00 евра во денарска противвредност;“


Предлогот да биде воведена вака висока банкарска гаранција која не е пропорционална на приходите на испитните центри, може да има повеќе негативни последици. Испитни центри со сигурност ќе се соочат со големи тешкотии при обезбедување на високите банкарски гаранции и повеќето од испитните центри нема да бидат во состојба да ги обезбедат истите, што ќе доведе до нивно затворање и прекин на работењето, а со тоа би можеле да се соочат со казни предвидени во член 252 од Законот. Исто така високите банкарски гаранции ќе ги одвратат потенцијални нови испитни центри како учесници на пазарот, што ќе резултира со намалена конкуренција и достапност на услуги за граѓаните.
Банкарската гаранција се користи како средство за обезбедување на договорни обврски. Исто така согласно Законот за јавни набавки, Законот за концесии и јавно приватно партнерство и др. Закони, банкарската гаранција служи како обезбедувачки механизам, исклучиво за заштита на договорните интереси на набавувачот. Така на пример во Законот за јавни набавки банкарската гаранција служи како механизам за обезбедување на понудата, обезбедување на квалитетно и навремено извршување на договорот и како гаранција за авансно плаќање. При тоа банкарската гаранција секогаш се определува како процентуален износ од вредноста на јавната набавка и се движи во опсег од 3% до 20% од вредноста на јавната набавка, од кое нешто може да се заклучи дека износот на банкарската гаранција е реална и пропорцијана на ризикот кој се обезбедува. Исто така со договорите се предвидени прецизни услови за активација на банкарската гаранција. Имајќи го во предвид горенаведеното, оправдано се поставува прашањето што се обезбедува со вака висока банкарска гаранција, дали банкарската гаранција служи за заштита на некој јавен интерес, договорна обврска или нешто друго. Ако се има во предвид дека Испитните центри не вршат дејност што може да претставува директен јавен ризик или ниту пак може да предизвика штета што бара обезбедување преку банкарска гаранција, сметаме дека е нецелисходно и неоправдано воведувањето на банкарска гаранција.
Поради погоре наведеното сметаме дека предлог одредбата со која се воведува банкарска гаранција треба да биде повлечена.
II.
Во предложената законска измена од член 21 е предвидено измена на став 4 и став 5 од челн 252 како следи:
Во членот 252 став (4) по зборовите „со решение“ се додаваат зборовите „со одложено дејство ќе му ја одземе лиценцата на испитниот центар и ќе ја активира банкарската гаранција.“

Во ставот (5) по зборовите „со решение“ се додаваат зборовите „со одложено дејство ја одзема лиценцата за испитен центар и ќе ја активира банкарската гаранција. Решението за одземање на лиценцата ќе има одложено дејство до избор на нов испитен центар. Оваа постапка ќе се реализира најдоцна за три месеци од денот на издавањето на решението за одземање на лиценцата со одложено дејство. Со издавањето на решението, Министерството за внатрешни работи ја одзема лиценцата за работа на стручниот раководител и контролорот во испитниоот центар и на нивно место поставува ВД стручен раководител и ВД контролор во испитниот центар од редовите на Министерството или стручни лица од други правни субјекти кои ги исполнуваат условите од член 246 ставови (1) и (2) од овој закон.

Досегашниот член 252 веќе предвидува административна и прекршочна одговорност односно Одземање на лиценцата доколку не се отстранат утврдените недостатоци (став 4), Глоба од 10.000 евра за испитниот центар (став 10) и Глоба од 500 евра за одговорното лице (став 11).
Со новиот предлог се додава уште една казна - мерка, а тоа е активација на банкарска гаранција, што значи тројно санкционирање за исто прекршување, Административна мерка (одземање на лиценцата), финансиска казна (глоба) и дополнителна финансиска последица (активација на банкарска гаранција). Дополнително активација и наплата на банкарската гаранција во целост во вака огромен износ би претставувало непропорцијално, неправично и прекумерно казнување на испитните центри.
Исто така не е прецизирана нејзината правна природа односно целта која треба да се постигне со нејзино воведување. Дали истата претставува обезбедување за евентуални штети, дали е казнена мерка или дали е гаранција за наплата на веќе утврдените глоби?
Ова отвора сериозни правни и практични дилеми:

Повеќе